آشوب مدام

فیلم Chaos Walking 2021 — آشوب مدام؛ صدای ذهن، سکوت زمین

تصور کنید در جهانی زندگی می‌کنید که هیچ رازی وجود ندارد؛ هر چیزی که فکر می‌کنید، دیگران می‌شنوند. این ایده‌ی شگفت‌انگیز و دلهره‌آور، پایه‌ی داستان فیلم Chaos Walking است — اثری بر اساس رمان معروف «آشوب مدام» از پاتریک نس که با بازی تام هالند و دیزی ریدلی جان گرفته است. فیلم در ژانر علمی–تخیلی و ماجراجویانه ساخته شده و در عین حال تلاش می‌کند پرسش‌های فلسفی درباره‌ی ذهن، قدرت و انسانیت را مطرح کند.

شهری پر از صدا، دختری در سکوت

در آینده‌ای دور، انسان‌ها به سیاره‌ای جدید مهاجرت کرده‌اند تا زندگی تازه‌ای بسازند. اما چیزی در این سیاره عجیب است — تمام افکار مردان به شکل صدا و تصویر در هوا پخش می‌شود؛ پدیده‌ای که آن را «Noise» یا «آشوب» می‌نامند. در این جهان پر از آشوب ذهنی، تاد (تام هالند) جوانی است که هرگز سکوت را تجربه نکرده. تا اینکه روزی دختری به نام ویولا (دیزی ریدلی)، تنها بازمانده‌ی یک گروه فضایی، از آسمان سقوط می‌کند — و تاد با حیرت درمی‌یابد که صدای ذهن او قابل شنیدن نیست. از همین نقطه، ماجرایی آغاز می‌شود که میان بقا، حقیقت و ماهیت انسان حرکت می‌کند.

کارگردانی و فضای بصری

فیلم به کارگردانی داگ لایمن (Doug Liman) ساخته شده؛ کسی که تجربه‌ی ساخت آثار اکشن و پرتنش مانند Edge of Tomorrow و Mr. & Mrs. Smith را در کارنامه دارد. در Chaos Walking او ترکیبی از جهان‌سازی علمی–تخیلی و درام روان‌شناختی را ارائه می‌دهد. سیاره‌ی جدید با چشم‌اندازهایی سرد، مه‌آلود و مرموز طراحی شده است؛ جایی میان زیبایی طبیعی و تهدید دائمی. استفاده از جلوه‌های بصری برای نمایش “Noise” — افکار شناور در هوا — یکی از خلاقانه‌ترین بخش‌های فیلم است و حالتی شاعرانه به ذهن آدم‌ها می‌دهد.

مفاهیم و لایه‌های فلسفی

در پس ظاهر ماجراجویانه‌ی فیلم، مفاهیمی عمیق پنهان است: شفافیت و حریم خصوصی: جهانی که در آن افکارت شنیده می‌شوند، دیگر آزادی شخصی وجود ندارد. قدرت و کنترل: دانستن افکار دیگران می‌تواند ابزار سلطه شود. فیلم این مسئله را با هوشمندی در قالب جامعه‌ای مردسالار نشان می‌دهد. سکوت به‌عنوان قدرت: ویولا، تنها کسی که در سکوت است، نماد مقاومت در برابر هرج‌ومرج ذهنی انسان‌هاست. فیلم در واقع درباره‌ی «خودآگاهی» است؛ درباره‌ی این‌که انسان چگونه در میان صدای بی‌پایان ذهن خود می‌کوشد آرامش بیابد. صدای ذهن‌ها، مهم‌ترین عنصر شنیداری فیلم است. طراحی صدا در Chaos Walking فوق‌العاده هوشمندانه است — گاهی نجواهایی مبهم، گاهی فریادهایی از درون. موسیقی متن نیز حالتی میان اضطراب و حماسه دارد و به‌خوبی جهان پرآشوب فیلم را زنده می‌کند.

فیلم «آشوب مدام» درباره‌ی جنگی درونی است — میان ذهن و زبان، میان آشکار و پنهان. تام هالند و دیزی ریدلی با حضور در این دنیای پر از زمزمه، به ما یادآوری می‌کنند که سکوت، گاهی تنها پناهگاه انسان است. اگر به فیلم‌هایی با مفاهیم روان‌شناختی، علمی–تخیلی و جهان‌سازی دقیق علاقه‌مند هستی، Chaos Walking تجربه‌ای متفاوت و تماشایی خواهد بود.