بوکاچوی شگفت‌انگیز

فیلم Wondrous Boccaccio 2015 — وقتی داستان‌گویی نجات‌بخش انسان می‌شود

فیلم «بوکاچوی شگفت‌انگیز (Wondrous Boccaccio 2015)» ساخته‌ی برادران «پاولو و ویتوریو تاویانی»، ادای احترامی دل‌انگیز به قدرت داستان، تخیل و عشق در تاریک‌ترین روزهای تاریخ است. الهام‌گرفته از کتاب جاودانه‌ی «دکامرون» اثر «جیووانی بوکاچیو»، فیلم ما را به قرن چهاردهم و دوران مرگ سیاه در ایتالیا می‌برد؛ زمانی که انسان‌ها از طاعون می‌گریزند، اما در پناه داستان‌ها به زندگی بازمی‌گردند. در جهانی که مرگ همه‌جا را فرا گرفته، «بوکاچوی شگفت‌انگیز» با زبانی شاعرانه می‌گوید: تا وقتی داستان هست، امید هم هست.

زندگی در پناه خیال

فیلم با گروهی از جوانان اشراف‌زاده آغاز می‌شود که برای فرار از طاعون فلورانس، به قصری دورافتاده پناه می‌برند. آن‌ها تصمیم می‌گیرند روزهای قرنطینه‌مانند خود را با گفتن داستان‌هایی پر از عشق، شوخ‌طبعی و انسانیت سپری کنند. هر داستان، دنیایی مستقل است؛ از عشق‌های ممنوعه گرفته تا شوخی‌های سرنوشت و فریب زمان. اما در نهایت، همه‌ی این قصه‌ها درباره‌ی جست‌وجوی زندگی در میان مرگ هستند. فیلم از ساختاری اپیزودیک بهره می‌برد، مشابه کتاب اصلی، اما تاویانی‌ها با نگاه شاعرانه و انسانی خود، هر اپیزود را به تابلویی از احساس، رنگ و معنا تبدیل می‌کنند.

کارگردانی: سینمایی که نفس می‌کشد

پاولو و ویتوریو تاویانی، با سابقه‌ای طولانی در ساخت فیلم‌های فلسفی و تاریخی، در این اثر نیز ثابت می‌کنند که هنوز به جادوی سینما ایمان دارند. کارگردانی آن‌ها تلفیقی است از تئاتر، شعر و نقاشی. قاب‌ها چنان زیبا و دقیق‌اند که هر فریم می‌تواند به‌تنهایی یک نقاشی رنسانسی باشد. حرکت نرم دوربین در کنار نور طبیعی، فضا را زنده و نفس‌گیر می‌کند. آن‌ها به جای تمرکز بر فاجعه‌ی طاعون، بر پاسخ انسان به فاجعه تمرکز دارند — پاسخ از جنس عشق، خنده و داستان. در واقع، دوربین تاویانی‌ها نه مرگ را تماشا می‌کند، بلکه زندگی را در برابر مرگ ثبت می‌کند.

فیلمنامه: اقتباسی از قلب ادبیات

فیلمنامه‌ی فیلم با اقتباس آزاد از چند داستان منتخب «دکامرون» نوشته شده و موفق شده جوهره‌ی اثر اصلی را حفظ کند. در این روایت‌ها، زنان و مردان نه صرفاً قربانی شرایط تاریخی، بلکه موجوداتی عاشق، خیال‌پرداز و در جست‌وجوی معنا هستند. فیلم به شکلی هوشمندانه میان طنز و تراژدی تعادل برقرار می‌کند. در یک لحظه می‌خندی، و در لحظه‌ی بعد، از تلخی سرنوشت اشک در چشمت جمع می‌شود. این دوگانگی، همان چیزی است که بوکاچیو را جاودانه کرده و فیلم نیز به زیبایی آن را بازآفرینی می‌کند.

بازی‌ها: زنده، طبیعی و شاعرانه

بازیگران فیلم، ترکیبی از چهره‌های جوان و با‌تجربه‌ی سینمای ایتالیا هستند که با هماهنگی مثال‌زدنی در خدمت فضای اثر قرار گرفته‌اند. وینچنزا آمانته، میکلا رامازوتی و لامبرتو ماجورینی با ظرافتی خاص نقش‌های خود را ایفا می‌کنند. هیچ‌کدام تئاتری یا اغراق‌شده نیستند، بلکه در طبیعی‌ترین حالت، روح دوران رنسانس را در بدن شخصیت‌های خود دمیده‌اند. در هر نگاه و هر لبخند، حس می‌کنی با انسان‌هایی روبه‌رو هستی که مرگ را دیده‌اند اما هنوز از عشق می‌گویند — و همین تضاد، فیلم را زنده نگه می‌دارد.

موسیقی و فضاسازی: گفت‌وگوی نور و نغمه

موسیقی فیلم، ساخته‌ی نیکولا پیووانی (آهنگساز فیلم «زندگی زیباست»)، روح تازه‌ای به هر سکانس می‌دهد. قطعات او ترکیبی از موسیقی قرون وسطایی با حس مدرن است؛ گویی صدای امید از دل تاریخ می‌آید. موسیقی در صحنه‌های روایت داستان‌ها به اوج می‌رسد و با ریتم‌های گرم و سازهای بادی، حس شور زندگی را به مخاطب منتقل می‌کند. در کنار موسیقی، استفاده از نور طبیعی، مناظر توسکانی و رنگ‌های خاکی و طلایی باعث می‌شود فضا حالتی رویایی و در عین حال واقعی پیدا کند؛ مثل خاطره‌ای از روزی که هرگز وجود نداشته اما حس می‌شود.

ریتم و ساختار: میان افسانه و واقعیت

«بوکاچوی شگفت‌انگیز» ریتمی شاعرانه دارد؛ نه تند است و نه کند، بلکه شبیه خواندن کتابی قدیمی در عصری آرام. هر اپیزود همچون قطعه‌ای از سمفونی بزرگ‌تر است که در پایان، به شکلی هماهنگ در کنار هم قرار می‌گیرند. تدوین نرم، موسیقی هماهنگ و گذار طبیعی میان داستان‌ها، باعث می‌شود تماشاگر احساس نکند از فیلمی به فیلم دیگر پرتاب می‌شود؛ بلکه در سفری واحد از میان تخیل انسان عبور می‌کند.

فیلم Wondrous Boccaccio 2015 بیش از آنکه بازسازی «دکامرون» باشد، تجسم تصویریِ روح بوکاچیو است — روحی که به ما می‌گوید: حتی اگر جهان از هم بپاشد، انسان با قصه زنده می‌ماند. این فیلم یادآور می‌شود که ادبیات و سینما هر دو یک هدف دارند: یادآوری زیبایی زندگی، حتی در دل مرگ.